วันเสาร์ที่ 28 กุมภาพันธ์ 2015
สัปดาห์ที่หนึ่ง เทศกาลมหาพรต
มธ 5:43-48…
43“ท่านทั้งหลายได้ยินคำกล่าวว่า จงรักเพื่อนบ้าน จงเกลียดศัตรู 44แต่เรากล่าวแก่ท่านว่า จงรักศัตรู จงอธิษฐานภาวนาให้ผู้ที่เบียดเบียนท่าน 45เพื่อท่านจะได้เป็นบุตรของพระบิดาเจ้าสวรรค์ พระองค์โปรดให้ดวงอาทิตย์ของพระองค์ขึ้นเหนือคนดีและคนชั่ว โปรดให้ฝนตกเหนือคนชอบธรรมและคนอธรรม 46ถ้าท่านรักแต่คนที่รักท่าน ท่านจะได้บำเหน็จรางวัลอะไรเล่า บรรดาคนเก็บภาษีมิได้ทำเช่นนี้ดอกหรือ 47ถ้าท่านทักทายแต่พี่น้องของท่านเท่านั้น ท่านทำอะไรพิเศษเล่า คนต่างศาสนามิได้ทำเช่นนี้ดอกหรือ 48ฉะนั้น ท่านจงเป็นคนดีอย่างสมบูรณ์ ดังที่พระบิดาเจ้าสวรรค์ของท่าน ทรงความดีอย่างสมบูรณ์เถิด
อรรถาธิบายและไตร่ตรอง
• สิ่งที่ยากที่สุดสำหรับเรามนุษย์ คือ “จงรักศัตรู” ยากจริงๆ ยากมากๆ แต่คริสตชนเราได้รับคำสอนนี้จากพระเยซูเจ้าจริงๆ พระองค์สอนเราให้ก้าวพ้นจากพันธสัญญาเดิม พันธสัญญาเดิมที่กล่าวว่า “ท่านทั้งหลายได้ยินคำกล่าวว่า จงรักเพื่อนบ้าน จงเกลียดศัตรู แต่เรากล่าวแก่ท่านว่า จงรักศัตรู จงอธิษฐานภาวนาให้ผู้ที่เบียดเบียนท่าน เพื่อท่านจะได้เป็นบุตรของพระบิดาเจ้าสวรรค์”
• พี่น้องที่รักครับ บัญญัติของพันธสัญญาเดิม ไม่เคยปฏิเสธเรื่อง “การรักเพื่อนบ้าน” ความรักต่อเพื่อนบ้านเป็นบัญญัติที่โมเสสและพันธสัญญาเดิมได้สอนไว้ แต่ความรักต่อเพื่อนบ้าน และความรักต่อเพื่อนบ้านก็เป็นสิ่งที่พึ่งกระทำและพึงปฏิบัติ แต่อีกคำที่ตามมาคือ “เกลียดศัตรู” ความจริงก็ไม่แปลกถ้าประชาชนจะต้องเกลียดศัตรู... พ่อลองกลับไปสำรวจต้นฉบับภาษากรีกเลยครับว่าพระเยซูเจ้ากล่าวถึงประโยคนี้ ด้วยคำว่าอะไรจริงๆ
• พ่อพบภาษาต้นฉบับใช้คำภาษากรีกว่า “miseo” (มธ 5:43) และคำแปลทั้งหมดก็แปลว่า “เกลียด” ในพระวรสารนักบุญมัทธิวตอนนี้ใช้คำนี้ “เกลียดศัตรู” และพ่อก็สืบเสาะต่อไปที่พันธสัญญาเดิมจริงๆที่เขียนเป็นภาษาฮีบรู พ่อก็ไม่พบคำสั่งให้เกลียดศัตรูแต่อย่างใด... พ่อพบข้อมูลในพันธสัญญาเดิมที่น่ารักมากๆ
o “ถ้าท่านพบโคหรือลาของศัตรูพลัดหลงมา ท่านจะต้องนำไปคืนให้เขา ถ้าท่านเห็นลาของผู้ที่เกลียดชังท่านล้มลงเพราะบรรทุกของหนัก จงอย่าเดินจากไปโดยไม่ช่วยเหลือ แต่จงช่วยเขาฉุดมันขึ้น” (อพย 23:4-5) พระวาจาจากพันธสัญญาเดิมก็ชัด ขนาดว่าพบลาของศัตรูหลงมา ท่านต้องนำไปคืนให้เขา.. น่ารักมาก น่ารักมากจริงๆ ไม่มีนะบัญญัติให้เกลียดศัตรู
o “ถ้าศัตรูของท่านหิว จงให้อาหารแก่เขาถ้าเขากระหาย จงให้เขาดื่ม” (สภษ 25:21) หนังสือสุภาษิตก็สอนให้ชาวยิวให้ความช่วยเหลือศัตรูที่หิวเช่นกัน
• คำที่พระเยซูเจ้าสอน... “ท่านได้ยินคำโบราณกล่าว “จงรักเพื่อนบ้าน และจงเกลียดศัตรู”” ภาษาในพระวรสารนักบุญมัทธิวฉบับคำแปลภาษาไทย มีคำอธิบายในเชิงอรรถว่า “เกลียดตรงนี้แปลว่ารักน้อยกว่า” พ่อก็ว่าอาจไม่ตรงนัก
• และนักบุญมัทธิวต้องการเน้นอะไรจริงๆ คำตอบคือภาษาเป็นภาษาแบบพูดเน้นเกินความจริง Hyperbole โดยแบบวรรณกรรมแบบนี้ต้องการเน้นให้เห็นว่า ความรักเพื่อนบ้านเป็นเรื่องจำเป็น... จำเป็นมากจริงๆ และที่สำคัญ พระเยซูเจ้าต้องการเน้นให้เห็นความแตกต่างของคำสอนของพระองค์.. พระคัมภีร์พันธสัญญาเดิมไม่ได้เน้นสอนว่า “จงรักศัตรู” แต่เพียงรักเพื่อนพี่น้องของตนก็พอ... ศัตรูไม่ต้องรักก็ได้ไม่เป็นไร เพราะศัตรูก็คือศัตรูไม่จำเป็นต้องรักก็โอเค การใช้ภาษาจึงเน้นให้ชัดว่า “เกลียดศัตรู แปลว่าไม่ต้องรักเลย”
• พี่น้องที่รัก....แต่พระเยซูเจ้าสอนต่างกัน พระองค์สอนให้ “รัก” ให้ “รักศัตรู” อันนี้เกินขอบเขตและเกินเขตแดนของมนุษย์... เพราะปกติไม่รักศัตรูก็ไม่เป็นไรหรือก็น่าจะเป็นอย่างนั้นก็ดีแล้วแม้ไม่ได้ สอนให้เกลียดศัตรู... แต่การที่พระเยซูทรงสอนให้รักศัตรู ตรงนี้เป็นคำสอนใหม่จริงๆ
o พระเยซูเจ้าตรัสสอนแบบแตกต่างสุดขั้วครับ... “แต่เรากล่าวแก่ท่านว่า จงรักศัตรู จงอธิษฐานภาวนาให้ผู้ที่เบียดเบียนท่าน เพื่อท่านจะได้เป็นบุตรของพระบิดาเจ้าสวรรค์ พระองค์โปรดให้ดวงอาทิตย์ของพระองค์ขึ้นเหนือคนดีและคนชั่ว โปรดให้ฝนตกเหนือคนชอบธรรมและคนอธรรม”
o พระองค์ย้ำว่า... คนชั่วคนอธรรมก็รักพวกเดียวกัน ดังนั้น ถ้ารักแต่คนที่รักเรา จะมีอะไรแตกต่าง
• สรุปว่า คำสอนที่ว่า “จงรักศัตรู” สำหรับพระเยซูเจ้าคือข้อเรียกร้อง เพื่อว่าเราจะได้เป็นเหมือนพระบิดาเจ้าสวรรค์ โอ อันนี้เป็นการเรียกร้องที่หนักหน่วงจริงๆ เรียกร้องให้รักศัตรู มิใช่เพียงรักแต่คนที่รักเรา หรือเพื่อนพี่น้องของเรา... เราเจอของจริงเข้าแล้ว เพราะพระเจ้าของเราเป็นเช่นนี้ พระเยซูเจ้าขอเราเรียกร้องเราเกินเขตปกติไปสู่เขตที่ดีเหนือชั้นกว่ามากๆมาก จริงๆ ครับ
• พ่อมั่นใจว่าไม่ง่ายเลย แต่พวกเราคริสตชนเราเชื่อในพระเจ้าเที่ยงแท้ พระเจ้าพระบิดาผู้ทรงความดี เราจึงต้องก้าวเกินจากเขตของพันธสัญญาเดิมครับ เกินกว่ามาก มาถึงจุดที่สุดที่พระเยซูเจ้าเสด็จมาบังเกิดเป็นมนุษย์ ทรงเสด็จมาเพื่อสิ้นพระชนม์ด้วยความรักต่อเราทุกคน ทั้งคนชอบธรรมและคนบาป ต่างได้รับพระกรุณาถึงกับทรงยอมสิ้นพระชนม์เพื่อเรา... นี่คือความรักต้นแบบ ความรักอย่างไม่มีเงื่อนไข ความรักแบบไม่มีเขตพรมแดนจำกัด
• พี่น้องคริสตชนที่รักครับ พ่อทราบดีว่าไม่ง่าย ไม่ง่ายเลยที่เราจะต้องดำเนินชีวิตตามคำสอนของพระเยซูเจ้า “รักศัตรู” พ่อรู้สึกว่ายากจริงๆ ยากมากๆ จากประสบการณ์ของพ่อที่พ่อได้พบ ได้พูดคุยกับพี่น้องคริสตชนจำนวนมาก การมีศัตรู การมีคนไม่ชอบ หรือมีคนที่เกลียดเรา ทำร้ายเราเสมอๆ อยู่เป็นนิจ... ง่ายหรอครับที่จะรักศัตรู ให้อภัยศัตรู และรักศัตรู... ยากนะครับ แต่ แต่ แต่ พระเยซูเจ้าสอนเราเช่นนี้...คำสอนขอพระอาจารย์ แบบอย่างของพระอาจารย์ ทรงรักเราถึงเพียงนี้และทรงยอมตายเพื่อเราคนบาปจริงๆ
• หันกลับมาที่ประสบการณ์นิดหนึ่งครับ...
o พ่อพบคำตอบจากศาสนาและความเชื่อของเราว่า นี่แหละศาสนาแท้ ศาสนาที่มีพระเจ้าเที่ยงแท้เป็นเช่นนี้... ศาสนาที่มีพระเจ้าเที่ยงแท้จะมีแต่ความรัก การให้อภัย และถึงจุดที่ “จงรักศัตรู” แบบนี้แน่นอนครับ
o พ่อชวนให้คิดถึงสภาพศาสนาปัจจุบันที่กำลังเกิดเป็นกระแสความรุนแรงอยู่อย่าง น่ากลัวเหลือเกิน... พ่อทราบดี มีคนถามพ่อบ่อยว่า “พ่อ พ่อคิดอย่างไรเรื่องกระแสความรุนแรงที่อ้างหลักศาสนา การพยายามสร้างระบบปกครองที่ควบคุมด้วยคำสอนศาสนา...และบางทีผู้นำศาสนาก็ ประกาศสั่งตาย ประกาศเก็บกวาดร้างคนศาสนาอื่นหรือศาสนาและความเชื่อที่ถือเป็นอริศัตรู และบางทีก็มีการอ้างคำสอนของคัมภีร์ให้ฆ่าทำลายคนต่างศาสนาของตน...”
o พ่อเงียบเรื่องนี้มาตลอด ไม่เคยแตะต้องเลย แต่นับวันก็ยิ่งรุนแรง ลักพาตัว ยั่วยุ จับตัดคอ ปาดคอ สร้างสื่อที่น่าสะพรึงกลัวเหลือเกิน...
• พ่อไม่กล่าวต่อละครับ... พ่อขอเงียบสงบและขัดสู้ด้วยความเชื่อที่ถูกต้อง เงียบสงบเพื่อสยบความเคลื่อนไหวและบ้าคลั่งต่อไปเพราะเรื่องเหล่านี้เป็น เรื่องเปราะบางเหลือเกิน... เพราะเราไม่อาจยอมรับความเลวร้ายใดๆได้อย่างแน่นอน...
• แต่พ่อขอพากลับมาที่คำสอนของพระเยซูเจ้า พระเจ้าเที่ยงแท้ผู้ทรงสอนให้เรารู้จักพระเจ้าองค์ความรัก พระบิดาเจ้าผู้ทรงโปรดให้ฝนตกเหนือคนชอบธรรมและคนอธรรม พระบิดาเจ้าผู้ทรงความดีเกินกว่าที่เราจะละเมิดหรือละเลยความรักของ พระองค์...
o พ่อยอมรับ พระเจ้าเที่ยงแท้ไม่มีความรุนแรง
o พระเจ้าเที่ยงแท้ไม่ก่อความเสียหาย
o มีแต่ทรงประทานความรักเมตตา
o แต่พ่อมั่นใจว่ามนุษย์เองต่างหาก บางกลุ่มบางพวกที่ช่างแสนอ่อนแอ เข้าใจผิด เข้าไม่ถึงศาสนา ไม่ถึงพระเจ้า แต่อ้างพระเจ้ามาเป็นหลักบ้าคลั่งและโง่เขลาจริงๆ หลงผิด งมงาย และมักจะมีประโยชน์ส่วนตนและการแสวงหาวัตถุอยู่เบื้องหลังที่ทำให้ความเชื่อ และศาสนาหรือพระเจ้าเที่ยงแท้ต้องมัวหมองและเพี้ยนไปเป็นอวิชาที่บ้าคลั่ง มัวหมองในปัญญามืดมัวและหลงผิดของมนุษย์
o พระเจ้าแท้ ความรักแท้ จะไม่มีทางสร้างความเสียหายได้เลย มีแต่มนุษย์ที่เอาพระเจ้าเท็จเทียมมาสร้างเป็นเครื่องมือเพื่อควบคุมอำนาจ นิยมสุดโต่งของตน
• สำหรับพ่อ สำหรับเรา “จงรักศัตรู” สมบูรณ์แบบที่สุดไม่มีทางจะเป็นอื่นไปได้ ไม่เกินความจริง แต่อาจเกินความคาดหวังของมนุษย์มากกว่า มนุษย์อาจรักเพื่อนบ้านและเกลียดศัตรูหรือไม่รักศัตรู แต่พระเจ้าเที่ยงแท้ พระเยซูทรงกระทำให้เราเห็นเป็นประจักษ์พยาน รักเรา ให้อภัยเรา ยกบาปของเรา ยอมสิ้นพระชนม์เพื่อเราแม้เรายังเป็นคนบาปจริงๆ
• ดังนั้นพี่น้องที่รักครับ... ต่อหน้าความรุนแรงแห่งความหลงผิด และการผูกพระเจ้าแท้เข้ากับความหลงผิดและงมงายของมนุษย์ ซึ่งนี่เป็นเพราะความจำกัดจริงๆ ของมนุษย์ และมักจะมีผลประโยชน์ทางวัตถุและอำนาจนิยมเป็นเบื้องหลัง
o เราคริสตชน ต้องประกาศต่อไป ต้องประกาศความรักของพระเจ้าต่อไป ความรักที่ไม่สิ้นสุด ความรักศัตรู แม้กะทั่งศัตรู เราก็จะให้อภัย เราจะรัก เราจะเห็นใจ เพราะเราเป็น “ลูกของพระเจ้า” ครับ
o พี่น้องที่รักครับ... พ่อรู้ว่ายากครับ.. แต่เราทำได้ ค่อยๆฝึก ค่อยๆทำ เพราะพระเจ้าทรงรักเราจริงๆ เริ่มเลยครับ เริ่มจากรัก ให้อภัยเพื่อนพี่น้องของเราทุกคนก่อนครับ... รัก ให้อภัย เห็นใจกันในครอบครัวก่อนครับ ฝึกให้อภัย ฝึกอดทน ฝึกรักพ่อแม่ผู้ชราภาพและอาจจะดื้อบ้างตามธรรมชาติ ความโกรธไม่ได้ช่วยอะไร นอกจากช่วยให้เราเคยตัวและไม่รู้จักควบคุมตนเอง... ถ้าพ่อแม่ลูกๆยังโกรธเคืองกันได้ อาจถึงเกลียดเคียดแค้นปั้นปึ่งกันได้... แล้วเราจะเป็นคริสตชนที่ดีได้กระนั่นหรือ... รักกันนะครับ อภัย อดทน ความรักชนะทุกสิ่งครับ โดยเฉพาะชนะใจตนเองนี่แหละต้องทำให้ได้
o พระเยซูเจ้าตรัสเช่นกัน... อย่าปล่อยให้ตะวันตกก่อนที่เราจะหายโกรธในแต่ละวันก็แล้วกันนะครับ มิฉะนั้น ความโกรธจะกลายเป็นความเกลียดชังและไม่น่ารักเลย...
• พี่น้องที่รักครับ... พระเยซูเจ้าเรียกร้องเราครับ “ฉะนั้น ท่านจงเป็นคนดีอย่างสมบูรณ์ ดังที่พระบิดาเจ้าสวรรค์ของท่าน ทรงความดีอย่างสมบูรณ์เถิด” พ่อขอให้เราได้เป็นลูกที่แสนดีของพระเจ้านะครับ... ขอพระเจ้าองค์ความรักอวยพรทุกท่านครับ
