เยโธรมาพบโมเสสa
18 1เยโธรสมณะชาวมีเดียนพ่อตาของโมเสสได้ยินเรื่องที่พระเจ้าได้ทรงกระทำสำหรับโมเสสและอิสราเอลประชากรของพระองค์ และรู้ว่าพระยาห์เวห์ได้ทรงนำอิสราเอลออกจากอียิปต์ 2เยโธรพ่อตาของโมเสสได้รับนางศิปโปราห์ภรรยาของโมเสสกลับมา หลังจากที่โมเสสได้ส่งนางกลับบ้านb 3พร้อมกับบุตรสองคนของนาง คนหนึ่งชื่อเกอร์โชม เพราะโมเสสพูดว่า “ข้าพเจ้าเป็นคนต่างด้าวอยู่ในต่างแดน” 4และอีกคนหนึ่งชื่อเอลีเยเซอร์c เพราะ “พระเจ้าของบิดาของข้าพเจ้าทรงเป็นผู้ช่วยเหลือ และได้ทรงช่วยข้าพเจ้าให้รอดพ้นจากดาบของกษัตริย์ฟาโรห์”
5เยโธรพ่อตาของโมเสสพาบุตรทั้งสองคนและภรรยาของโมเสสมาพบเขาในถิ่นทุรกันดารที่เขาตั้งค่ายอยู่ใกล้ภูเขาของพระเจ้า 6เยโธรส่งคนไปบอกโมเสสdว่า “ข้าพเจ้าพาบุตรทั้งสองคนกับภรรยาของท่านมาพบ” 7โมเสสก็ออกไปต้อนรับ เขากราบลงและจูบพ่อตา ต่างไต่ถามทุกข์สุขซึ่งกันและกัน แล้วได้เข้าไปในกระโจม 8โมเสสเล่าให้พ่อตาฟังเรื่องที่พระยาห์เวห์ได้ทรงกระทำแก่กษัตริย์ฟาโรห์และชาวอียิปต์เพื่อช่วยชาวอิสราเอล เขาเล่าถึงความยากลำบากที่ชาวอิสราเอลได้เผชิญมาตามทางซึ่งพระยาห์เวห์ได้ทรงช่วยให้พ้น 9เยโธรยินดีที่รู้ว่าพระยาห์เวห์ทรงกระทำความดีต่ออิสราเอล โดยทรงช่วยให้เขารอดพ้นจากเงื้อมมือของชาวอียิปต์ 10เยโธรพูดว่า “ขอถวายพระพรแด่พระยาห์เวห์ ผู้ได้ทรงช่วยท่านทั้งหลายให้รอดพ้นจากเงื้อมมือของชาวอียิปต์ และจากเงื้อมมือของกษัตริย์ฟาโรห์ พระองค์ทรงช่วยประชากรนี้ให้พ้นจากการเป็นทาสรับใช้ชาวอียิปต์ 11บัดนี้ข้าพเจ้าทราบแล้วว่า พระยาห์เวห์ทรงยิ่งใหญ่กว่าเทพเจ้าองค์ใดทั้งสิ้น เพราะพระองค์ทรงกระทำดังนี้ต่อชาวอียิปต์ที่ได้ข่มเหงชาวอิสราเอลด้วยความหยิ่งผยอง”e
12เยโธรพ่อตาของโมเสสถวายเครื่องเผาบูชาและเครื่องบูชาอื่นๆ แด่พระเจ้า อาโรนกับบรรดาผู้อาวุโสชาวอิสราเอลทุกคนมาร่วมกินอาหารพร้อมกับพ่อตาของโมเสสเฉพาะพระพักตร์พระเจ้าf
โมเสสแต่งตั้งผู้พิจารณาคดีg
13วันรุ่งขึ้น โมเสสออกนั่งพิจารณาคดีของประชากร มีผู้คนยืนคอยอยู่ข้างหน้าเขาตั้งแต่เช้าจนค่ำ 14เมื่อพ่อตาของโมเสสเห็นสิ่งที่เขาทำเพื่อประชาชน ก็ถามว่า “ทำไมท่านทำเช่นนี้กับประชากร ทำไมท่านต้องตัดสินคดีอยู่คนเดียว ให้ผู้คนทั้งหมดนี้ยืนคอยอยู่ข้างหน้าท่านตั้งแต่เช้าจนค่ำ” 15โมเสสตอบพ่อตาว่า “ข้าพเจ้าทำเช่นนี้ก็เพราะประชากรมาหาข้าพเจ้า เพื่อจะรู้ว่าพระเจ้ามีพระประสงค์อย่างไร 16เมื่อสองคนวิวาทกัน เขาก็มาหาข้าพเจ้า ข้าพเจ้าก็ตัดสินว่าใครถูกใครผิด และบอกให้รู้ข้อกำหนดของพระเจ้าและกฎหมายของพระองค์” 17พ่อตาของโมเสสก็บอกเขาว่า “ที่ท่านทำนั้นยังไม่ถูกต้อง 18ทั้งท่านและประชากรที่อยู่กับท่านจะเหน็ดเหนื่อย เพราะงานนี้หนักเกินกำลังของท่าน ท่านทำคนเดียวไม่ไหว 19บัดนี้ จงฟังข้าพเจ้าเถิด ข้าพเจ้าจะให้คำแนะนำแก่ท่าน ขอพระเจ้าสถิตกับท่าน ท่านจะเป็นผู้แทนประชากรเฉพาะพระพักตร์พระเจ้า เพื่อนำปัญหาต่างๆ มาเสนอแด่พระองค์ 20ท่านจะสอนเขาให้รู้จักข้อกำหนด หนทางที่ต้องเดินและงานที่ต้องทำ 21จงเลือกจากประชาชนคนที่มีความสามารถ ยำเกรงพระเจ้า ซื่อสัตย์ ไม่กินสินบน ตั้งเขาให้เป็นหัวหน้าดูแลคนจำนวนพัน จำนวนร้อย จำนวนห้าสิบ และจำนวนสิบ 22เขาจะเป็นผู้พิพากษาประชาชนตลอดไป เขาจะนำคดียากๆ มาให้ท่าน เขาจะตัดสินคดีเล็กน้อยด้วยตนเอง ดังนี้ ภาระของท่านจะเบาลง เพราะเขาจะแบ่งภาระจากท่าน 23ถ้าท่านทำดังนี้ และถ้าพระเจ้าทรงพระบัญชา ท่านจะไม่หมดกำลัง และคนเหล่านี้จะกลับบ้านด้วยความพึงพอใจ”
24โมเสสฟังแล้วก็ทำตามที่พ่อตาบอกทุกประการ 25โมเสสเลือกคนที่มีความสามารถจากชาวอิสราเอลทั้งหมด แต่งตั้งเป็นหัวหน้าให้ดูแลคนจำนวนพัน จำนวนร้อย จำนวนห้าสิบ และจำนวนสิบ 26คนเหล่านี้จะเป็นผู้พิพากษาประชาชนตลอดไป เขาจะนำคดียากๆ มาให้โมเสสพิจารณา แต่เขาจะตัดสินคดีเล็กน้อยด้วยตนเอง
27แล้วโมเสสจึงอำลาพ่อตาซึ่งกลับไปยังแผ่นดินของตน
18 a ข้อความนี้มาจากตำนานเอโลฮิสต์และมีความสัมพันธ์กับเรื่องโมเสสอาศัยอยู่ในแคว้นมีเดียน (2:11-4:31) นักวิชาการบางคนคิดว่าการนมัสการพระยาห์เวห์ถือกำเนิดขึ้นในหมู่ชาวมีเดียน เพราะพระเจ้าทรงเปิดเผยพระนาม “ยาห์เวห์” แก่โมเสสในแคว้นมีเดียน (3:1) เยโธรเป็น “สมณะชาวมีเดียน” (18:1) เขาเรียกขานพระนามพระยาห์เวห์ (ข้อ 10) ถวายเครื่องบูชาแด่พระองค์ และเป็นประธานในงานเลี้ยงที่จะกล่าวถึง ในข้อ 12 แต่การที่เยโธรยอมรับว่าพระยาห์เวห์ทรงยิ่งใหญ่และทรงอานุภาพไม่หมายความว่า พระยาห์เวห์ทรงเป็นพระเจ้าของเขา และไม่ได้หมายความว่า เขากลับใจมาเชื่อในพระยาห์เวห์ (เทียบการประกาศยืนยันความเชื่อของกษัตริย์ฟาโรห์ใน 9:27 หรือของราหับใน ยชว 2:9-10) แม้ว่าธรรมประเพณีของอิสราเอลในภายหลังจะคิดเช่นนี้ (ข้อ 12) “ภูเขาของพระเจ้า” (ข้อ 5) ไม่ได้หมายถึงสักการสถานในแคว้นมีเดียนที่เยโธรปฏิบัติหน้าที่สมณะอยู่ เขามาที่นั่นเพื่อพบกับโมเสส หลังจากนั้นก็กลับไปยังแผ่นดินของตน (ข้อ 27) ดังนั้น การกล่าวว่าพระนามพระยาห์เวห์มีต้นกำเนิดในแคว้นมีเดียนจึงเป็นเพียงข้อสันนิษฐานเท่านั้น (ดู 3:13 เชิงอรรถ g) แต่ไม่ว่าพระนามดังกล่าวจะถูกยืมมาจากที่อื่นหรือไม่ก็ตาม พระนาม “ยาห์เวห์” สำหรับอิสราเอลแสดงความคิดทางศาสนาในแนวใหม่ไม่เหมือนใครเลย
b เรื่องโมเสสส่งภรรยากลับบ้านของบิดาของนางมีพูดถึง ณ ที่นี้เท่านั้น เรื่องนี้อาจมาจากธรรมประเพณีอีกสายหนึ่งต่างจากเรื่องใน 4:19-20,24-26
c สำหรับชื่อ “เกอร์โชม” ดู 2:22 ส่วนชื่อ “เอลีเยเซอร์” แปลว่า “พระเจ้าของข้าพเจ้าทรงเป็นผู้ช่วย”
d “เยโธรส่งคนไปบอกโมเสสว่า ข้าพเจ้าพา” ต้นฉบับภาษากรีกว่า “มีคนบอกโมเสสว่าเยโธรพ่อตาของท่านพา…”
e “เพราะพระองค์ทรงกระทำ…” ข้อความนี้แปลโดยคาดคะเน เพราะต้นฉบับไม่สมบูรณ์
f * ข้อนี้ดูเหมือนจะอธิบายว่าเยโธรได้กลับใจมานับถือพระยาห์เวห์ (เขาได้ถวายเครื่องบูชา และไม่กล่าวว่าโมเสสมาร่วมกินเลี้ยงด้วย) คงจะเป็นข้อความที่เพิ่มเติมในภายหลัง
g การกระจายอำนาจเช่นนี้สะท้อนสถานการณ์ที่ประชาชนมีจำนวนมาก และตั้งหลักแหล่งถาวรแล้ว (ดูข้อ 23) เรื่องนี้เล่าว่าโมเสสเป็นผู้กระจายอำนาจตุลาการ แต่การทำเช่นนี้เกิดขึ้นในสมัยหลังอย่างแน่นอน อย่างไรก็ตาม การเล่าว่า เยโธรเป็นผู้เสนอให้กระจายอำนาจเช่นนี้ อาจสะท้อนความจริงที่ว่า ชาวมีเดียนมีอิทธิพลต่อชาวอิสราเอลในการจัดระบบบริหารแผ่นดิน
