จ. ประวัติของเยฮู

 

ศิษย์ของเอลีชาเจิมเยฮูเป็นกษัตริย์

9 1ประกาศกเอลีชาเรียกคนหนึ่งในกลุ่มประกาศกมาพบ สั่งว่า “จงคาดสะเอว นำน้ำมันมะกอกเทศขวดนี้ไปที่เมืองราโมทในแคว้นกิเลอาด 2เมื่อไปถึงที่นั่น จงหาเยฮูบุตรของเยโฮชาฟัท บุตรของนิมซี เมื่อพบแล้ว จงเชิญให้เขาลุกขึ้นจากหมู่เพื่อน และพาเข้าไปในห้องเป็นการส่วนตัว 3จงนำขวดน้ำมันมา เทน้ำมันลงบนศีรษะของเขา แล้วพูดว่า ‘พระยาห์เวห์ตรัสดังนี้ เราเจิมท่านเป็นกษัตริย์เหนืออิสราเอล’ แล้วจงเปิดประตู รีบหนีไปให้เร็วที่สุด”

4ประกาศกหนุ่มaไปที่เมืองราโมทในแคว้นกิเลอาด 5เมื่อมาถึงก็พบบรรดานายทหารกำลังประชุมปรึกษากันอยู่ เขาพูดว่า “ท่านผู้บังคับบัญชา ข้าพเจ้ามีสารสำหรับท่าน” เยฮูถามว่า “สำหรับพวกเราคนไหน” เขาตอบว่า “สำหรับท่านเอง ท่านผู้บังคับบัญชา” 6เยฮูจึงลุกขึ้นเข้าไปในบ้าน ชายหนุ่มจึงเทน้ำมันลงบนศีรษะของเยฮู พูดว่า “พระยาห์เวห์พระเจ้าแห่งอิสราเอลตรัสดังนี้ ‘เราเจิมท่านเป็นกษัตริย์เหนืออิสราเอลประชากรของพระยาห์เวห์ 7ท่านจะต้องทำลายทุกชีวิตในราชวงศ์กษัตริย์อาคับเจ้านายของท่าน เราจะลงโทษพระนางเยเซเบลที่ทรงหลั่งโลหิตของบรรดาประกาศกผู้รับใช้ของเรา และโลหิตของผู้รับใช้ทุกคนของพระยาห์เวห์ 8ราชวงศ์ทั้งหมดของกษัตริย์อาคับจะพินาศ เราจะกำจัดชายทุกคนbในราชวงศ์อาคับ ทั้งที่เป็นทาสและเป็นอิสระในอิสราเอล 9เราจะทำให้ราชวงศ์กษัตริย์อาคับเปนเหมือนราชวงศ์กษัตริย์เยโรโบอัมบุตรของเนบัท และเหมือนราชวงศ์กษัตริย์บาอาชาบุตรของอาคิยาห์ 10พระศพของพระนางเยเซเบลจะไม่ถูกฝัง แต่จะถูกสุนัขกัดกินในทุ่งนายิสเรเอล’”c แล้วเขาก็เปิดประตูรีบหลบหนีไป

 

บรรดานายทหารแต่งตั้งเยฮูเป็นกษัตริย์

11เมื่อเยฮูออกมาพบบรรดาเพื่อนนายทหารของตน คนเหล่านั้นถามdเขาว่า “ทุกอย่างเรียบร้อยดีหรือ ทำไมคนบ้าeคนนั้นจึงมาพบท่าน” เขาตอบว่า “ท่านทั้งหลายคงรู้แล้วซิว่าเขาเป็นใครและได้พูดอะไร” 12คนเหล่านั้นตอบว่า “พวกเราไม่รู้ จงบอกเราซิว่าเขาพูดอะไร” เยฮูพูดว่า “เขาบอกอย่างนี้กับข้าพเจ้า พูดว่า ‘พระยาห์เวห์ตรัสดังนี้ เราเจิมท่านเป็นกษัตริย์เหนืออิสราเอล’” 13ทุกคนรีบปูเสื้อคลุมของตนบนขั้นบันไดfให้เยฮูยืนบนนั้น เป่าแตรแล้วร้องตะโกนว่า “เยฮูเป็นกษัตริย์”                         

 

เยฮูเตรียมการกบฏ

14กษัตริย์เยฮูบุตรของเยโฮชาฟัทบุตรของนิมซี ทรงวางแผนกบฏต่อกษัตริย์เยโฮรัม ขณะที่กษัตริย์เยโฮรัมพร้อมกับกองทัพอิสราเอลทั้งหมด กำลังป้องกันเมืองราโมทในแคว้นกิเลอาดg จากการโจมตีของกษัตริย์ฮาซาเอลแห่งอารัม 15แต่กษัตริย์เยโฮรัมเสด็จกลับไปที่เมืองยิสเรเอลเพื่อรักษาบาดแผลที่ทรงได้รับจากการสู้รบกับกษัตริย์ฮาซาเอลแห่งอารัม กษัตริย์เยฮูตรัสชักชวนเพื่อนนายทหารว่า “ถ้าท่านทั้งหลายเป็นฝ่ายเรา ก็จงอย่าให้ใครเล็ดลอดออกจากเมืองนำข่าวไปที่เมืองยิสเรเอล” 16แล้วกษัตริย์เยฮูก็เสด็จขึ้นรถศึกมุ่งหน้าไปยังเมืองยิสเรเอล กษัตริย์เยโฮรัมทรงพักอยู่ที่นั่น กษัตริย์อาคัสยาห์แห่งยูดาห์เสด็จมาเยี่ยมพระองค์ด้วย

17ทหารยามบนหอคอยที่เมืองยิสเรเอลเห็นรี้พลของกษัตริย์เยฮูกำลังเข้ามา ก็ร้องตะโกนว่า “ข้าพเจ้าเห็นทหารกลุ่มหนึ่งกำลังมา” กษัตริย์เยโฮรัมทรงสั่งว่า “จงส่งทหารม้าคนหนึ่งไปพบและถามเขาว่า ‘ทุกอย่างเรียบร้อยดีหรือ’”h 18ทหารม้าจึงออกไปพบกษัตริย์เยฮู ทูลถามว่า “กษัตริย์ทรงพระประสงค์จะทราบว่าทุกอย่างเรียบร้อยดีหรือ” กษัตริย์เยฮูตรัสตอบว่า “จะเรียบร้อยหรือไม่ก็ไม่ใช่ธุระของท่าน จงตามเรามาเถิด” ทหารยามรายงานว่า “ผู้นำสารไปถึงคนกลุ่มนั้นแล้ว แต่ไม่กลับมา” 19กษัตริย์ทรงส่งทหารม้าอีกคนหนึ่งไปพบเขาเหล่านั้น พูดว่า “กษัตริย์ทรงถามว่า ‘ทุกอย่างเรียบร้อยดีหรือ’” กษัตริย์เยฮูตรัสตอบว่า “จะเรียบร้อยหรือไม่ก็ไม่ใช่ธุระของท่าน จงตามเรามาเถิด” 20ทหารยามรายงานอีกครั้งหนึ่งว่า “ผู้นำสารไปถึงคนกลุ่มนั้นแล้ว แต่ไม่กลับมา ผู้ที่ขับรถศึกขับอย่างบ้าคลั่งดูคล้ายเยฮูบุตรของนิมซี” 21กษัตริย์เยโฮรัมทรงสั่งว่า “จงเตรียมรถศึกให้เราเถิด” เมื่อรถศึกพร้อมแล้ว กษัตริย์เยโฮรัมแห่งอิสราเอล พร้อมกับกษัตริย์อาคัสยาห์แห่งยูดาห์ต่างเสด็จขึ้นรถศึกของพระองค์ ออกไปพบกษัตริย์เยฮูในทุ่งนาของนาโบทชาวยิสเรเอล

 

กษัตริย์เยโฮรัมแห่งอิสราเอลทรงถูกปลงพระชนม์

22เมื่อกษัตริย์เยโฮรัมทรงเห็นกษัตริย์เยฮู ก็ตรัสถามว่า “ทุกอย่างเรียบร้อยดีหรือ” กษัตริย์เยฮูทูลตอบว่า “จะเรียบร้อยได้อย่างไร ในเมื่อพระนางเยเซเบลพระมารดาของพระองค์ทรงกราบไหว้รูปเคารพi และทรงกระทำเวทมนตร์มากมาย” 23กษัตริย์เยโฮรัมทรงเลี้ยวรถหลบหนีไป พลางตรัสกับกษัตริย์อาคัสยาห์ว่า “อาคัสยาห์ พวกนี้เป็นกบฏ” 24แต่กษัตริย์เยฮูทรงหยิบคันธนูขึ้นง้างจนสุดกำลัง ทรงยิงลูกศรถูกกษัตริย์เยโฮรัมด้านหลังระหว่างพระอังสาทั้งสอง ลูกธนูทะลุพระหทัย กษัตริย์ทรงล้มลงในรถศึก 25กษัตริย์เยฮูตรัสกับบิดคาร์นายทหารคนสนิทว่า “เราทั้งสองคนเคยขี่ม้าตามเสด็จกษัตริย์อาคับพระบิดาของกษัตริย์เยโฮรัม พระยาห์เวห์ตรัสถ้อยคำเหล่านี้กล่าวหากษัตริย์อาคับว่า 26‘เมื่อวานนี้เราได้เห็นเลือดของนาโบทและเลือดบุตรของเขาฉันใด พระยาห์เวห์ตรัส เราจะตอบแทนท่านที่นี่ในทุ่งนาเดียวกันฉันนั้น พระยาห์เวห์ตรัสดังนี้ ดังนั้น จงโยนพระศพลงในทุ่งนาดังที่พระยาห์เวห์ได้ตรัสไว้’”

 

กษัตริย์อาคัสยาห์แห่งยูดาห์ถูกปลงพระชนม์

27เมื่อกษัตริย์อาคัสยาห์แห่งยูดาห์ทรงเห็นดังนี้ ก็เสด็จหนีไปตามทางที่ไปยังเมืองเบธฮากาน กษัตริย์เยฮูทรงไล่ตามไป ทรงสั่งว่า “จงฆ่าเขาด้วย” บรรดาทหารทำให้พระองค์บาดเจ็บj ขณะที่ทรงขับรถศึกไปยังเมืองกูร์ ใกล้เมืองอิบเลอัม พระองค์ยังเสด็จหนีไปจนถึงเมืองเมกิดโด แล้วสิ้นพระชนม์ที่นั่น 28บรรดาข้าราชบริพารอัญเชิญพระศพขึ้นรถศึกกลับไปกรุงเยรูซาเล็ม นำไปฝังไว้ ณ ที่ฝังศพของบรรดาบรรพบุรุษk ในนครของกษัตริย์ดาวิด 29อาคัสยาห์ทรงเป็นกษัตริย์ปกครองยูดาห์ในปีที่สิบเอ็ดของรัชกาลกษัตริย์เยโฮรัมพระโอรสของกษัตริย์อาคับ

 

พระนางเยเซเบลทรงถูกปลงพระชนม์

30เมื่อพระนางเยเซเบลทรงทราบว่ากษัตริย์เยฮูเสด็จมาถึงเมืองยิสเรเอลแล้ว จึงทรงเขียนพระเนตร ตบแต่งพระเกศา แล้วทอดพระเนตรจากพระแกล 31เมื่อกษัตริย์เยฮูเสด็จผ่านประตูเข้ามา พระนางตรัสถามว่า “คนที่ฆ่าเจ้านายของตนอย่างศิมรี lสบายดีหรือ” 32กษัตริย์เยฮูทรงมองขึ้นไปที่พระแกล ตรัสว่า “ใครอยู่ฝ่ายเรา ใครบ้าง” ขันทีสองหรือสามคนมองลงมาที่พระองค์ 33กษัตริย์เยฮูตรัสว่า “จงโยนนางลงมา” เขาก็โยนพระนางลงมา โลหิตของพระนางกระเซ็นเปื้อนกำแพงและม้า กษัตริย์เยฮูทรงขับรถศึกทับร่างของพระนาง 34เสด็จเข้าไปในพระราชวัง เสวยพระกระยาหารและทรงดื่ม แล้วทรงสั่งว่า “จงจัดการกับหญิงที่ถูกสาปคนนั้น นำไปฝังเถิด ถึงอย่างไรนางก็เป็นพระธิดาของกษัตริย์” 35แต่เมื่อเขาออกไปจะฝังพระศพ ก็พบแต่เพียงกะโหลกศีรษะ กระดูกเท้าและกระดูกมือเท่านั้น 36เขากลับมาทูลรายงานกษัตริย์เยฮู ซึ่งตรัสว่า “พระวาจาที่พระยาห์เวห์ตรัสไว้ทางเอลียาห์ชาวทิชบี ผู้รับใช้ของพระองค์ก็เป็นจริงว่า ‘สุนัขจะกินเนื้อของเยเซเบลในเขตแดนเมืองยิสเรเอล 37พระศพของพระนางเยเซเบลจะเป็นเหมือนมูลสัตว์ที่กระจายอยู่ในทุ่งนาของเขตแดนเมืองยิสเรเอลmจนไม่มีผู้ใดพูดได้ว่า นี่คือพระนางเยเซเบล’”

 

9 a “ประกาศกหนุ่ม” แปลตามตัวอักษรว่า “ชายหนุ่ม ชายหนุ่มประกาศก”

b “ชายทุกคน” แปลตามตัวอักษรว่า “ทุกคนที่ปัสสาวะรดกำแพง” (ดู 1 ซมอ 25:22; 1 พกษ 14:10)

c คำสั่งในข้อ 7-10 คงเป็นการขยายความของผู้เรียบเรียงหนังสือพงศ์กษัตริย์ในภายหลัง ในเรื่องเล่าเดิม ชายหนุ่มคงหนีไปทันทีหลังจากเจิมเยฮูเสร็จตามที่เอลีชาสั่ง (ข้อ 3)

d “คนเหล่านั้นถามเขาว่า” แปลตามสำนวนแปลโบราณ กริยาในต้นฉบับภาษาฮีบรูอยู่ในรูปเอกพจน์

e “คนบ้า” ประชาชนส่วนใหญ่มักจะดูถูกประกาศกเพราะมักทำอะไรแปลกๆ (ยรม 29:26; ฮชย 9:7) คำว่า “คนบ้า” ไม่ใช่เป็นคำสบประมาทโดยตรง เป็นเพียงการเยาะเย้ยล้อเลียน เยฮูพลอยผสมโรงไปกับเพื่อนนายทหารด้วย

f การเอาเสื้อคลุมปูพื้นให้ผู้หนึ่งยืนหรือเดินผ่าน เป็นการให้เกียรติยกย่องผู้นั้นว่าเป็นกษัตริย์ ดังที่ประชาชนถวายเกียรติแด่พระเยซูเจ้า (มธ 21:8 //)

g ขณะนั้นชาวอิสราเอลยึดเมืองราโมทกลับคืนมาได้แล้ว แม้ต้องเสียเมืองนี้ไปเมื่อประสบหายนะที่เล่าไว้ใน 1 พกษ 22 ครั้งนี้ชาวอารัมพยายามจะมายึดเมืองคืนอีกครั้งหนึ่ง

h “ทุกอย่างเรียบร้อยดีหรือ” ทีแรกกษัตริย์ยังไม่ทรงสงสัยว่ามีการกบฏ เพียงแต่อยากทราบข่าวเกี่ยวกับการรบที่เมืองราโมทในแคว้นกิเลอาดเท่านั้น

i “กราบไหว้รูปเคารพ” แปลตามตัวอักษรว่า “ขายตัวอย่างหญิงแพศยา” ซึ่งเป็นสำนวนที่บรรดาประกาศกมักใช้เมื่อกล่าวถึงการนมัสการรูปเคารพตามสักการสถานที่มีการร่วมเพศเป็นองค์ประกอบสำคัญของพิธี โดยเฉพาะในพิธีกรรมของชาวฟีนีเชีย (ดู ฉธบ 23:29 เชิงอรรถ f)

j “ทำให้พระองค์บาดเจ็บ” แปลตามสำนวนแปลโบราณ ต้นฉบับภาษาฮีบรูละวลีนี้

k ต้นฉบับภาษากรีกว่า “ที่ฝังศพของเขา”

l “อย่างศิมรี” เป็นการกล่าวประชดประชัน เพราะศิมรีซึ่งปลงพระชนม์กษัตริย์เอลาแห่งอิสราเอลแล้วครองราชย์อยู่ได้เพียงแปดวันเท่านั้น (1 พกษ 16:8-20)

m “เขตแดนเมืองยิสเรเอล” บางคนคิดว่าเป็นคำเพิ่มของผู้คัดลอกซ้ำกับในข้อ 26