22 ¹ชื่อเสียงดีมีค่ากว่าทรัพย์สมบัติจำนวนมาก

ความโปรดปรานย่อมดีกว่าเงินและทอง

²คนรวยและคนยากจนเหมือนกัน

คือพระยาห์เวห์ทรงสร้างเขาทั้งสองคน

³คนเฉลียวฉลาดเห็นอันตรายและซ่อนตัว

แต่คนขาดสติเดินต่อไป และรับอันตรายนั้น

⁴ผู้ถ่อมตนยำเกรงพระยาห์เวห์

จะได้รับความร่ำรวย เกียรติยศและชีวิตเป็นบำเหน็จ

⁵หนามและบ่วงแร้วอยู่ในทางของคนตลบตะแลง

ผู้ระวังตนย่อมอยู่ห่างจากทางนั้น

⁶จงฝึกเยาวชนในทางที่เขาควรจะเดิน^a

เมื่อเขาชราแล้ว เขาจะไม่หันเหไปจากทางนั้น

⁷คนร่ำรวยจะเป็นนายเหนือคนยากจน

ผู้ยืมเงินจะเป็นทาสของผู้ให้ยืม

⁸ผู้หว่านความอยุติธรรมจะเก็บเกี่ยวหายนะ

และความโกรธของเขาจะเป็นเสมือนไม้ตะบองที่ไร้ประโยชน์^b

⁹ผู้มีใจกว้างมองเห็นความต้องการของผู้อื่นจะได้รับพร

เพราะเขาแบ่งอาหารของตนแก่คนยากจน

¹⁰จงขับไล่ผู้ชอบเยาะเย้ยออกไป แล้วการวิวาทจะสิ้นสุด

การวิวาทและการด่าทอจะหยุดลง

¹¹ผู้รักใจบริสุทธิ์และพูดจาอ่อนหวาน

จะได้กษัตริย์เป็นมิตร

¹²พระเนตรพระยาห์เวห์ปกป้องความรู้

พระองค์ทรงคว่ำถ้อยคำของคนสับปลับ

¹³คนเกียจคร้านพูดว่า “มีสิงโตอยู่ข้างนอก

ข้าพเจ้าอาจจะถูกฆ่ากลางถนน”

¹⁴ปากของภรรยาผู้อื่นเป็นเหมือนหลุมลึก

ผู้ที่พระเจ้าทรงพระพิโรธจะตกลงในหลุมนั้น

¹⁵ความโง่เขลาฝังลึกอยู่ในใจของเยาวชน

แต่ไม้เรียวที่ตีสอนจะขับไล่ความโง่นั้นไปจากเขา

¹⁶ผู้ข่มเหงคนยากจนทำให้คนจนร่ำรวยขึ้น

ผู้ให้ของกำนัลแก่คนร่ำรวยจะทำให้ตนยากจน^c

III. สุภาษิต 30 บทของผู้มีปรีชา

¹⁷จงเงี่ยหูฟังถ้อยคำของผู้มีปรีชา

จงใส่ใจต่อความรู้ที่ข้าพเจ้าจะสอน

¹⁸ท่านจะมีความสุขถ้าท่านรักษาถ้อยคำเหล่านี้ไว้ในใจ

และพร้อมที่จะพูดถ้อยคำเหล่านี้อยู่เสมอ

¹⁹ข้าพเจ้าอยากให้ท่านมีความไว้ใจในพระยาห์เวห์

ข้าพเจ้าจึงสอนท่านในวันนี้

²⁰ข้าพเจ้าได้เขียนสุภาษิตสามสิบบท^dให้ท่าน

ซึ่งเป็นทั้งคำตักเตือนและความรู้

²¹เพื่อสอนให้ท่านรู้ถ้อยคำที่จริงและถูกต้อง

ท่านจะได้ให้คำตอบที่จริงแก่ผู้ส่งท่านมา

1.

²²อย่าปล้นคนยากจน เพราะเขาเป็นคนยากจน

อย่าข่มเหงคนทุกข์ยากที่ประตูเมือง^e

²³เพราะพระยาห์เวห์จะทรงเป็นทนายแก้ต่างให้เขา

และจะทรงริบชีวิตของผู้ที่ปล้นคนยากจน

2.

²⁴อย่าเป็นมิตรกับคนโกรธง่าย

อย่าคบหากับคนโมโหร้าย

²⁵ท่านจะได้ไม่เรียนรู้พฤติกรรมของเขา

และไม่นำตัวท่านเข้าไปติดบ่วงแร้ว

3.

²⁶อย่าจับมือให้สัญญา

เป็นประกันหนี้สินของผู้อื่น

²⁷ถ้าท่านไม่มีอะไรชำระหนี้

เขาก็จะเอาเตียงนอนของท่านไป^f

4.

²⁸อย่าย้ายหลักเขตดั้งเดิม

ที่บรรพบุรุษได้ปักไว้

5.

²⁹ท่านเคยเห็นคนที่มีฝีมือในงานของเขาหรือ

เขาจะถวายงานรับใช้กษัตริย์

จะไม่ทำงานรับใช้คนไม่มีชื่อเสียง

22 a “ในทางที่เขาควรจะเดิน” แปลตามตัวอักษรว่า “ที่ปากทางของเขา” บางคนจึงเข้าใจว่า “ตั้งแต่เขาเริ่มหัดเดิน” ต้นฉบับภาษากรีกละข้อนี้ทั้งข้อ

^b “ความโกรธของเขาจะเป็นเสมือนไม้ตะบองที่ไร้ประโยชน์” แปลโดยคาดคะเน ต้นฉบับไม่ชัดเจน ต้นฉบับภาษากรีกว่า “เขาจะชดใช้โทษความผิดที่เขาทำ”

^c สุภาษิตบทนี้อาจหมายความว่า โดยธรรมชาติแล้ว ความทุกข์ยากจะเป็นตัวเร่งเร้าให้มนุษย์เรามีความพยายามและประสบความสำเร็จ หรือเป็นความเชื่อทางศาสนาว่าพระยาห์เวห์จะทรงสลับโชคชะตาของคนร่ำรวยและคนยากจน ให้คนร่ำรวยยากจน และให้คนยากจนร่ำรวย

^d “สุภาษิตสามสิบบท” น่าจะหมายถึงสุภาษิตสามสิบบทที่อาจรับมาจากหนังสือ “ปรีชาญาณของอาเมน-เอม-โอฟิส” ชาวอียิปต์ และมีเนื้อหาคล้ายกันมาก (เทียบ ANET p. 424 เชิงอรรถ 46)

^e “ที่ประตูเมือง” ประตูเมืองเป็นสถานที่ที่ใช้ในการพิจารณาตัดสินคดีความต่างๆ (ดู 24:7)

^f “เขาจะเอาเตียงนอนของท่านไป” แปลตามต้นฉบับภาษากรีก ต้นฉบับภาษาฮีบรูว่า “ทำไมเขาจะต้องเอา...”