การค้ำประกันโดยไม่ยั้งคิด^a

6 ¹ลูกเอ๋ย ถ้าลูกเป็นผู้ค้ำประกันเพื่อนบ้าน

          ทำสัญญาแทนเขากับคนแปลกหน้า

²ถ้าลูกรับปากผูกมัดตนเอง

และติดกับดักเพราะคำพูดของตน

³ลูกเอ๋ย จงทำเช่นนี้และช่วยตนเองให้หลุดพ้น

เพราะลูกตกอยู่ในกำมือของเพื่อนบ้านแล้ว

จงถ่อมตนวอนขอเพื่อนบ้านเถิด

⁴อย่าให้ดวงตาของลูกหลับลง

อย่าให้หนังตาของลูกพักผ่อน

⁵จงช่วยตนเองให้หลุดพ้นกับดักเหมือนละมั่งที่หลุดจากบ่วงแร้ว^b

เหมือนนกที่หลุดจากมือของนายพราน

คนเกียจคร้านและตัวอย่างของมด

            ⁶คนเกียจคร้านเอ๋ย จงไปดูมดเถิด

จงพิจารณาดูวิถีชีวิตของมด แล้วท่านจะมีปรีชา^c

⁷มดไม่มีหัวหน้า

ไม่มีผู้ควบคุมหรือผู้ปกครอง

⁸แต่ในฤดูร้อนมันก็เตรียมอาหารไว้

ในฤดูเก็บเกี่ยว^dมันก็สะสมเสบียง

⁹คนเกียจคร้านเอ๋ย ท่านจะนอนอีกนานเท่าใด

เมื่อใดท่านจะตื่นขึ้นจากหลับ

¹⁰หลับบ้าง เคลิ้มบ้าง

กอดอกบ้างเพื่อพักผ่อน

¹¹แล้วความยากจนจะมาถึงท่านอย่างคนจรจัด

ความขัดสนจะมาถึงท่านอย่างคนขอทาน^e

คนอันธพาล

¹²คนอันธพาลเป็นคนชั่วร้าย

เที่ยวพูดตลบตะแลงทั่วไป

¹³เขาขยิบตา ขยับเท้า

ชี้นิ้วเพื่อหลอกลวง

¹⁴เขาวางแผนชั่วร้ายในใจ

ยุแหย่ให้เกิดการทะเลาะวิวาทอยู่ตลอดเวลา

¹⁵ดังนั้น หายนะจะมาถึงเขาอย่างฉับพลัน

เขาจะถูกทำลายทันทีโดยไม่มีทางแก้ไข

สิ่งที่พระเจ้าทรงเกลียดชัง^f

¹⁶พระยาห์เวห์ทรงเกลียดหกสิ่ง

ยิ่งกว่านั้น มีเจ็ดสิ่งที่พระองค์ทรงรังเกียจ

¹⁷คือดวงตายโส ลิ้นมุสา

มือที่หลั่งเลือดของผู้บริสุทธิ์

¹⁸ใจที่คิดแผนการชั่วร้าย

เท้าที่รีบวิ่งไปสู่ความชั่ว

¹⁹พยานเท็จซึ่งหายใจเป็นคำมุสา

และผู้ยุแหย่ให้เกิดการทะเลาะวิวาทในหมู่พี่น้อง

คำตักเตือนเพิ่มเติมให้หลีกเลี่ยงหญิงมีชู้

²⁰ลูกเอ๋ย จงรักษาบทบัญญัติของพ่อ

อย่าดูหมิ่นคำสั่งสอนจากแม่ของลูก

²¹จงผูกสิ่งเหล่านี้ไว้ในใจของลูกเสมอ

จงแขวนไว้ที่คอของลูก

²²เมื่อลูกเดิน บทบัญญัติและคำสั่งสอนนี้จะนำลูก

เมื่อลูกนอน สิ่งเหล่านี้จะเฝ้าดูแลลูก

เมื่อลูกตื่นขึ้น สิ่งเหล่านี้จะพูดกับลูก

²³เพราะบทบัญญัติเป็นประทีป และคำสั่งสอนเป็นแสงสว่าง

คำตักเตือนให้มีระเบียบเป็นหนทางแห่งชีวิต

²⁴เพื่อรักษาลูกไว้จากหญิงชั่ว

จากการพูดพะเน้าพะนอของภรรยาผู้อื่น

²⁵ใจของลูกอย่าปรารถนาความงามของนาง

อย่าให้นางใช้สายตาจับตัวลูกไว้

²⁶เพราะหญิงแพศยาพอใจกับขนมปังเพียงก้อนเดียว

แต่หญิงมีชู้วางกับดักชีวิตทั้งหมดของชาย^g

²⁷ผู้ชายจะสุมไฟไว้ที่อก

โดยไม่ให้เสื้อผ้าไหม้ได้หรือ

²⁸ใครจะเดินบนถ่านที่ลุกอยู่

โดยไม่ให้เท้าถูกไฟลวกได้หรือ

²⁹ผู้ที่เป็นชู้กับภรรยาของเพื่อนบ้านก็เป็นเช่นนี้

ไม่มีผู้ใดที่แตะต้องนางแล้วจะไม่ถูกลงโทษ

³⁰ไม่มีผู้ใดดูหมิ่นขโมย

ถ้าเขาขโมยเพื่อตอบสนองความอยากกินเมื่อเขาหิว

³¹แต่ถ้าเขาถูกจับ เขาจะต้องคืนเจ็ดเท่า

เขาจะต้องให้สิ่งของทั้งหมดที่อยู่ในบ้าน^h

³²แต่ชายชู้ไม่มีสามัญสำนึก

ผู้ทำเช่นนี้มีแต่ทำลายตนเอง

³³เขาจะได้รับบาดแผลและความอัปยศ

จะล้างความอับอายขายหน้าไม่ได้เลย

³⁴เพราะความหึงหวงทำให้สามีของนางโกรธจัด

ในวันที่เขาแก้แค้น เขาจะไม่มีเมตตาเลย

³⁵เขาจะไม่ยอมรับค่าชดเชยใดๆ

ท่านจะให้ของกำนัลมากเพียงใด เขาก็จะไม่หายโกรธ

6 a การค้ำประกันให้ผู้อื่นเป็นธรรมเนียมปฏิบัติกันในอิสราเอลตั้งแต่สมัยโบราณ สุภาษิตเก่าๆ หลายข้อมีคำเตือนอย่าให้ฉวยโอกาสจากธรรมเนียมปฏิบัตินี้ แม้ว่าในสมัยหลัง บสร จะส่งเสริมว่าเป็นกิจการแสดงความเมตตากรุณาต่อพี่น้องก็ตาม

^b “จากบ่วงแร้ว” แปลตามต้นฉบับภาษากรีก ต้นฉบับภาษาฮีบรูว่า “จากมือ” (ทั้งสองบรรทัด)

^c ความรู้เกี่ยวกับธรรมชาติเป็นขุมทรัพย์ทางปัญญาส่วนหนึ่งของผู้มีปรีชา (ดู 30:24-31; 1 พกษ 5:13 ฯลฯ)

^d ต้นฉบับภาษากรีกเสริมอีกว่า “จงไปดูผึ้งเถิด แล้วท่านจะเห็นว่ามันขยันอย่างไร และทำงานได้น่าชมเพียงใด ทั้งบรรดากษัตริย์และประชาชนธรรมดาใช้ผลิตผลของผึ้งเพื่อบำรุงสุขภาพ ทุกคนแสวงหาและให้เกียรติแก่ผึ้ง ผึ้งอาจมีกำลังไม่มาก แต่ก็ได้รับความเคารพ เพราะผึ้งให้เกียรติแก่ปรีชาญาณ”

^e “อย่างคนขอทาน” แปลโดยคาดคะเน ต้นฉบับภาษาฮีบรูว่า “อย่างคนถือโล่(เป็นอาวุธ)” แต่ถ้าอ่านคำนี้โดยเปลี่ยนสระก็อาจแปลได้ว่า “อย่างคนที่ขอค่าทิป” หรือ “อย่างคนขอทาน” ซึ่งการแปลเช่นนี้เข้ากับบริบทได้มากกว่า

^f ข้อ 16-19 เป็นสุภาษิตใช้ตัวเลข (ดู 30:15 เชิงอรรถ e)

^g หญิงมีชู้เป็นอันตรายมากกว่าหญิงแพศยาหรือโสเภณี เพราะหญิงแพศยาพอใจในเงินค่าบริการที่ได้รับ แต่หญิงมีชู้เรียกร้องเอาชีวิตทั้งหมดของชายที่เป็นชู้ด้วย

^h แม้จะอ้างความหิวเป็นข้อแก้ตัวได้ แต่ขโมยก็ยังต้องชดใช้ค่าเสียหายพร้อมทั้งดอกเบี้ย อพย 22:1-8 กำหนดให้ชดใช้เป็นสองเท่า แต่ที่นี่ การชดใช้ “เจ็ดเท่า” เป็นจำนวนที่คิดขึ้นมาเอง เพื่อเน้นว่าการชดใช้เป็นเรื่องลำบากมากๆ