“ถ้าท่านทั้งหลายยึดมั่นในวาจาของเรา ท่านก็เป็นศิษย์ของเราอย่างแท้จริง" (ยน. 8:31)

รำพึงพระวาจาประจำวัน โดยคุณพ่อสมเกียรติ  ตรีนิกร
วันศุกร์ที่ 8 เมษายน 2016

สัปดาห์ที่ 2 เทศกาลปัสกา 

กจ 5:34-42....
        34ขณะนั้น อาจารย์กฎหมายชาวฟาริสีคนหนึ่งชื่อกามาลิเอล เป็นที่เคารพนับถือของประชาชน ยืนขึ้นในสภาซันเฮดรินและขอให้นำบรรดาอัครสาวกออกไปข้างนอกสักครู่หนึ่ง 35แล้วจึงกล่าวแก่บรรดาสมาชิกสภาว่า “ชาวอิสราเอลทั้งหลาย ท่านจะทำอะไรกับคนเหล่านี้ ก็จงคิดให้ดีเสียก่อน 36เมื่อไม่นานมานี้ คนคนหนึ่งชื่อทิวดาสตั้งตนเป็นผู้วิเศษ คนประมาณสี่ร้อยคนติดตามเขา แต่เมื่อเขาถูกฆ่า ทุกคนที่ติดตามเขาก็กระจัดกระจายไปจนหมดสิ้น 37หลังจากนั้นในสมัยสำรวจจำนวนประชาชน ก็มียูดาสชาวกาลิลี ชักจูงประชาชนให้มาติดตามตน แต่เขาก็ถูกฆ่าด้วย ทุกคนที่ติดตามเขาก็กระจัดกระจายไป

38บัดนี้ข้าพเจ้าขอบอกท่านทั้งหลายว่า จงเลิกสนใจคนเหล่านี้และปล่อยเขาไปเถิด เพราะถ้าแผนการและกิจการของเขามาจากมนุษย์ แผนการและกิจการนั้นก็จะสลายไปเอง 39แต่ถ้ามาจากพระเจ้า ท่านทั้งหลายจะทำลายเขาไม่ได้ ยิ่งกว่านั้น ท่านจะกลับเป็นผู้ต่อสู้กับพระเจ้าเสียเอง”

ทุกคนเห็นชอบด้วยกับกามาลิเอล 40จึงส่งคนไปเรียกบรรดาอัครสาวกเข้ามา สั่งให้เฆี่ยนและกำชับมิให้พูดในพระนามของพระเยซูเจ้า แล้วปล่อยตัวไป 41บรรดาอัครสาวกออกจากสภาซันเฮดริน มีความยินดีที่ได้รับเกียรติที่ถูกสบประมาทเพราะพระนามพระเยซูเจ้า 42ทุก ๆ วัน เขาทั้งหลายสั่งสอนและประกาศข่าวดี อย่างต่อเนื่องทั้งในพระวิหารและตามบ้านว่าพระเยซูเป็นพระคริสตเจ้า

อรรถธิบายและไตรต่รอง
• “อย่ากลัวถ้าไม่ใช่ความจริงเดี๋ยวมันก็จบไปเอง.... แต่ถ้าเป็นความจริงถ้าเป็นความจริงและมาจากพระเจ้า... ใครก็ทัดทานไม่ได้....”
o สมัยบรรดาอัครสาวกที่ประกาศพระนามพระเยซูเจ้า... มีคนต่อต้านมากเพราะไม่ชอบทางเดินใหม่ บรรดาฟาริสี ธรรมาจารย์ สะดูสี ผู้ใหญ่ของศาสนา จับอัครสาวกครั้งแล้วครั้งเล่า จำคุกแต่คุกก็เอาไม่อยู่
o พวกเขาต่อต้านจับกุมบรรดาอัครสาวกไว้ไม่ให้ประกาศข่าวดี เพราะการประกาศหนทางใหม่ของพระเยซูที่ขัดแย้งกับบรรดาผู้นำศาสนาและธรรมเนียมยิว...
o พวกเขาพยายามหลากหลายวิธีมากมาย... ก็จัดการไม่จบไม่สิ้นสักที จนกระทั่งพวกเขาพยายามจะจัดการทุกอย่าจนเหนื่อยกับการเล่นงานบรรดาอัคสาวก ที่จะห้ามการประกาศถึงพระเยซูเจ้า...

• และที่สุดกามาลิเอล ฟาริสี อาจารย์ชาวฟาริสี เขาคือฟาริสีที่สืบเชื้อสายตรงมาจากโมเสส และเป็นที่ยอมรับมากๆในฐานะอาจารย์แห่งธรรมบัญญัติของโมเสส หนึ่งในพวกฟาริสีที่เป็นที่นับถือและเป็นอาจารย์ของเซาโลหรือนักบุญเปาโลนั่นเอง...
o กามาลิเอลได้ให้สติแก่บรรดาหัวหน้าที่ต่อสู้กับหนทางความเชื่อในพระคริสตเจ้า... หนทางใหม่ในชีวิตของพระเยซูที่นำมาประกาศแก่ประชาชน...

• กามาลิเอลได้เรียกคนยิวเหล่านี้ที่ต่อต้านด้วยกำลัง เรียกมาให้สติอย่างน่าคิดทีเดียว ท่านกล่าวสรุปเป็นแนวทางหรือเป็นประโยคทองเลยก็ได้ ท่านกล่าวว่า
o “จงเลิกสนใจคนเหล่านี้และปล่อยเขาไปเถิด (หมายถึงบรรดาอัครสาวก)
o เพราะถ้าแผนการและกิจการของเขามาจากมนุษย์ แผนการและกิจการนั้นก็จะสลายไปเอง....
o แต่ถ้ามาจากพระเจ้า ท่านทั้งหลายจะทำลายเขาไม่ได้ ยิ่งกว่านั้น ท่านจะกลับเป็นผู้ต่อสู้กับพระเจ้าเสียเอง”

• ดังนั้น ข้อคิดที่สำคัญมากคือ
o อะไร ใคร หรือกลุ่มความคิด กลุ่มกิจกรรม กลุ่มนักบวช กลุ่มความคิดรุนแรงในทางศาสนาประเภทที่บ้าๆ บอๆ พวกคลั่งเอาศาสนามาเป็นเครื่องมือทำลายชีวิตเพื่อนพี่น้อง และอ้างว่าเป็นศาสนาอย่างบ้าคลั่งจริงๆ ลุ่มหลงและงมงายจริงๆเลย ธรรมชาติของคนเราก็บ้าคลั่งที่ต้องการส้างและที่ต้องการเรียกร้อง แยกตัว และต่อต้าน พยายามสร้างหนทางใหม่ๆ ก็ไม่เป็นไรหรอก
o สำหรับพ่อบางทีก็เรื่องธรรมดามากๆ เรื่องเล็กๆ หรือการก่อหวอดต่อต้านและสร้างอุดมการณ์ผิดๆนั้นมักจะนำคนเราไปสู่ความมุ่งลุ่มหลงดื้อ จะแพ่งหรือต่อต้านส่วนรวมที่ อันที่จริงตนเองไม่ได้สัมผัสกับส่วมรวม ความดีส่วนรวมน้อย หรือไม่เคยเป็นที่รู้จักในความสัมพันธ์เพื่อความดีส่วนรวมเลย...
o คนที่คลั่งและใช้ศาสนาเป็นเครื่องมือ ใช้ความลุ่มหลงเป็นอุดมการณ์ พวกนี้ต้องการเน้นว่าพวกตนเองถูกต้องเท่านั้น และออกมาเรียกร้อง หรือมีคนที่เป็นแนวร่วมในการต่อต้าน เผยแพร่ สร้างกระแสเพื่อให้เกิดความสนใจ และคนจำนวนหนึ่ง อาจจำนนวนมากหน่อยหรือไม่กี่คนที่สนใจ และเข้ามาร่วมทางแสวงหาความอยากรู้อยากเห็น แต่มักจะสร้างประเด็นว่า “หาความจริง”...
o ไม่ว่าจะเป็นการเข้ากลุ่ม ร่วมเขียน ขยันเขียนวิจารณ์ทางจดหมาย เอกสาร จดหมายที่ไร้ความรับผิดชอบโดยไม่ลงชื่อจริงนามสกุลจริง “คือไม่กล้ามากๆ” ปัจจุบันนี้ บ่อยๆจะใช้สื่อสังคมทางไม่สร้างสรรค์และเลวร้ายด้วย การละเมิดสร้างข่าวปลอม สร้างเพจปลอมขึ้นมา และมุ่งทำร้ายทำลายคนอื่นๆให้เสียชื่อเสียงจริงๆ ทำร้ายแบบปลอมโดยเจตนาจริงๆ นี่คือสภาพจริงๆในปัจจุบัน อะไรก็ขึ้นเฟส ทำร้ายกัน ตัดต่อเรื่องราวทำลายกัน
o พวกคนร่วมวิพากษ์ วิจารณ์ สร้างประเด็น แบบ “ไม่มีความสามารถรับผิดชอบอะไรได้เลยกับความเสียหาย ขอเพียงแต่ได้สร้างประเด็น ถ้าไม่มีคนเข้ามาตอบสนองก็โยนหินถามทาง หรืออาจจะเริ่มจาบจ้วง เพียงเพื่อให้เกิดความสนใจ และก็พลอยยินดีถ้ามีแนวร่วมเข้ามาแม้เพียงไม่กี่คนแต่เรียกว่า วิพากษ์กันวนไปวนมา เรียกว่า “สร้างกระแสแบบตาใสใจคิดอ้างอย่างดูเป็นธรรม... แต่จิตใจกัดลึกและทำร้ายส่วนรวมแบบเรียกว่า “หวังดี หรือขอความเป็นธรรม” จนน่าสนใจ ฯลฯ

• คำพูดของกามาลิเอลในพระคัมภีร์วันนี้ เป็นบทสอนที่ดีมาก เกี่ยวกับการกลับคืนชีพ เกี่ยวกับหนทางใหม่ของพระเยซูเจ้า... อันที่จริงเรื่องราวของพระเยซูเจ้า เรื่องราวของพระศาสนจักร มีคนจำนวนไม่น้อยได้เคยต่อต้าน แยกตัว โจมตีมาสองพันปีแล้ว แต่พระศาสนจักรของพระเยซูเจ้า คือ พระศาสนจักรที่ตั้งไว้ “บนศิลา” จริงๆ อย่างที่พระองค์สัญญา คือ นักบุญเปโตรและบรรดาพระสันตะปาปา พระศาสนจักรผ่านร้อนผ่านหนาว ผ่านความบอบช้ำและบาดเจ็บ มรณะสักขีมากมาย แต่พระศาสนจักรก็มั่นคง ยืนหยัด เพราะพระเจ้าทรงตั้งไว้

• คำสอนของกามาลิเอลทำให้เรามั่นคง และไม่ตื่นเต้นกับกระแสต่อต้าน....
o ถ้าไม่จริงก็ไม่ต้องเสียเวลาให้กับความเท็จ อะไรที่ไม่จริง สิ่งที่ไม่จริงก็ไม่ยั่งยืนไม่อยู่ตลอดไปหรอก...

• พ่อมีประสบการณ์จะแบ่งปันครับ.. สมัยอยู่บ้านผู้หว่าน เป็นอธิการบ้านผู้หว่านครับ ชื่อของพ่อคือบาทหลวงสมเกียรติ ตรีนิกร... (แอบบอกชื่อนิดหน่อย กลัวพี่น้องลืมมั้ง (หัวเราะ))
o พ่อจำได้ว่าในยุคที่อินเตอร์เน็ตเริ่มเกิด และระบบเว็บไซค์เริ่มเป็นที่รู้จักเมื่อสิบกว่าปีก่อน ที่โรงเรียนยอแซฟเพิ่งเปิดระบบคอมพิวเตอร์ ระบบไอที และมีเว็บของโรงเรียน... และโรงเรียนยอแซฟอุปถัมภ์แผนกหญิงก็กำลังก่อสร้าง
o คนก่อสร้างมากมายเข้ามาเปิดแค้มป์อยู่ที่ใบริเวณโรงเรียน และผลตามมาคือสุนัขก็เข้ามาเจริญชีวิตในทุ่งโล่งของโรงเรียนรั้วเดียวกับบ้านผู้หว่านเต็มไปหมด...
o สุนัขจรจัดและสุนัขที่คนก่อสร้างเลี้ยงก็วิ่งกันทั่วบ้านทั่วโรงเรียนง.. เมื่อเปิดเทอมการศึกษา เด็กๆ หลายพันคนก็กลับมาเรียน... ทางผู้ปกครองและโรงเรียนมีคนกลัว ผู้ปกครองร้องเรียน ว่ามีสุนัขจรจัดในบริเวณเยอะมากๆ เกรงว่าจะกัดลูกๆของเขาและอันตรายมาก...
o และคงจะได้มีเสียงร้องจากผู้ปกครองหรือใครสักคนไปถึงการปกครองท้องถิ่นให้ช่วยจัดการ และ
o ผลตามมา คือ การจัดการของส่วนท้องถิ่นด้วยเจตนาเพื่อความปลอดภัยของเด็กนักเรียน เขาส่งคนเข้ามาจัดการสุนัขจรจัด (เวลานั้นการจัดการกับสุนัขไม่ได้เป็นความผิดมีกฎหมายหนักอย่างทุกวันนี้) เขาเข้ามาจัดการกับสุนัขทั้งหลายอย่างหลายวิธีไม่เลือกหน้า สุนัขโดนกำจัดจนหมด แม้แต่สุนัขตัวโปรดของพ่อเองที่หลงทางมาอยู่ที่บ้านพ่ออาวุโส เจ้าตัวดำๆเล็กที่ๆพ่ออาวุโสเห็นใจและรับเลี้ยงไว้ก็... ก็โดนไปกับเขาด้วย...

• พ่อเองเสียใจเหมือนกันเพราะเจ้าตัวดำของบ้านพ่อก็โดนไปด้วย... ใครหนอเป็นคนสั่งให้จัดการ.... ใครหนอเป็นคนขอให้เจ้าหน้าที่ของท้องถิ่นมาเก็บ... ไม่ทราบเหมือนกัน....

• ตกเย็นก็เป็นเรื่อง....
o บนเว็บของโรงเรียนยอเซฟฯ บนกระดานบอร์ดของเว็บ วิจารณ์กันให้กระหึ่มสุดๆ
o พ่อได้รับโทรศัพท์จากครูที่โรงเรียนโทรมา เสียงบอกว่า พ่อขา... พ่อเสียชื่อหมดแล้ว... แย่แล้วพ่อ..
o พ่อก็ถามว่า อะไรครับคุณครู... พ่อก็ตอบกับไป เสียงตอบกลับมาชัดมาก “พ่อขา เขาวิจารณ์กันบนเว็บว่า พ่อเป็นคนสั่งฆ่าสุนัขในบริเวณนี้ทั้งหมด... เขาเขียนว่า “พระใจร้าย บาทหลวงใจร้าย สั่งฆ่า และทรมานสัตว์...” มีคนเข้ามาเขียนกันเยอะ วิจารณ์กันเยอะมากๆ....

• พ่อก็งง งง งง (ตอนนั้น ยังไม่เคยเข้าเว็บมาก่อน คอมพิวเตอร์มีไว้เพื่อทำรายงาน เขียนงาน ไม่เคย ท่องเว็บ...) แต่แล้วเพื่อฟังเสียงครูที่กรุณาโทรมาบอก
o พ่อก็สรุป หัวเราะหน่อย และบอกว่า “คุณครู พ่อไม่ได้ทำนะ ไม่รู้เรื่องจริง สุนัขของบ้านพ่ออาวุโสก็โดนเก็บไปด้วยเหมือนกัน”
o เสียงตอบกลับมา “พ่อขา พ่อต้องรีบเข้าไปแก้ข่าวเร็วเข้า ไปกันใหญ่แล้ว เขาเอ่ยชื่อพ่อ ตำแหน่งพ่อ และเขียนว่า พระใจร้าย...” (โอ...จะแก้อย่างไร แก้ไขทำไม พ่อไม่ได้ทำนี่นา ใส่ความใส่ร้ายพ่อนี่ นี่เป็นการเขียนมั่วกันนี่นา... และพ่อยังเข้าเว็บไม่เป็นด้วยครับ 555)

• พ่อก็เลยตอบไปว่า “ไม่เป็นไรครู ไม่ต้องแก้ไข เพราะพ่อไม่ได้ทำนี่ครับ และมันไม่ใช่ความจริงครับ...”

• ครูตอบกลับมาอีกว่า “พ่อเข้าไปอธิบายเถอะว่าพ่อไม่ได้ทำ ดีกว่า เพราะว่าพ่อเสียชื่อหมดแล้วค่ะ...”

• พ่อก็หัวเราะและบอกว่า
o “ครูครับ ขอบคุณครับ ไม่เป็นไรหรอกครับ... มันไม่ใช่ความจริง พ่อไม่ได้ทำ แล้วจะไปแก้ตัวทำไม แก้ข่าวทำไม มันไม่จริง ก็ไม่ต้องกลัวครับ....” แล้วเราก็จบการสนทนา... แล้วพ่อก็ได้ยินเขาลือกันไปทั่วๆก็ในหมู่ครู นักเรียน ผู้ปกครองคงไม่กี่ “ร้อยคน” ก็แค่นั้น คนไทยมีต้องเกือบเจ็ดสิบล้าน...

• พี่น้องที่รัก เรื่องนี้แรงมากในเว็บ โชคดีสมัยนั้นไม่ได้มีไลน์และเฟส มีแต่เว็บเพจเลยดังไม่มาก... แต่ความจริงก็คือ...
o พ่อก็ไม่ได้สะทกสะท้านอะไรเลยจริงๆ นะครับ กลับรู้สึกขำๆ เออ ทำกันได้เนอะ ไม่จริงเลย แต่ก็เขียนกันสนุกสนาน อ้างคุณธรรม อ้างความดี อ้างบาป อ้างบุญ กระหน่ำพ่อกันสนุกไป มีคนเล่าให้ฟ้ง เพราะพ่อก็ไม่ได้ไปเปิดอ่านหรอกครับ เสียเวลากับ “ความเท็จ”
o เมื่อเป็นความเท็จ มั่วนิ่ม สร้างเรื่อง สร้างกระแส แม้จะหน้าตาใส่ ทำใจซื่อถือคุณธรรม เรียกร้อง หรือยุแหย่กันอย่างไม่รู้เรื่อง เล่าเหมือนรู้ทุกอย่าง ได้เห็นทุกย่าง... ก็ขำครับ และพ่อเองก็ไม่ต้องกลัวอะไร พระเยซูเจ้าบอกว่า “ความจริงจะทำท่านเป็นอิสระ”... นั่นคือความเชื่อของเราครับ...

• สำหรับพ่อ พ่อมั่นใจว่า... ถ้ามีความจริง ก็ไม่ต้องดิ้นพรากๆ เหมือนปลาหมอเกยตื้น... เหนื่อยเปล่า แต่บ่อยครั้ง บนเว็บก็เป็นแบบนี้ ร้องหาความจริง (จริงหรือเปล่าไม่รู้) แต่มีคนเข้ามาเสนอ... ความจริง... และอีกบางคนก็เข้ามาสนอง... “อยาก” รู้ความจริง.. เรียกร้อง... ความจริง...
o เวลาก็ผ่านไปหลายเดือน เสียงก็ค่อยๆจางลง พ่อก็ไม่เห็นกระทบกระเทือนอะไร... แล้วความเท็จก็ค่อยๆจบไปเอง... นี่ถ้าไม่เขียนมาที่นี่ จะมีกี่คนที่คิดว่า พ่อเคยโดนแบบนั้น เจ็บไหม ไม่เจ็บครับ... เพราะเราไม่ได้เป็นแผลและไม่ได้ทำอะไรผิดนี่น่า....
o ห้าหกเดือนก็จบไปเองครับ เป็นเพียงคลื่นแม่เหล็กในระบบอินเตอร์เน็ต ที่สมองคนว่างงานว่างคุณธรรมและความจริงวิ่งกันเขามาแห่กระเชอเขียนกันไป คำพูดบนเว็บจับต้องไม่ได้อีก ค้นหาก็ไม่พบเสียแล้วครับ...
o ดังนั้น อะไรก็ตามที่ไม่เป็นความจริง ไม่ต้องกลัว แต่ถ้าอะไรที่จริงและเราพลาดต้องรีบแก้ไขไม่แก้ตัว...

• ครับ พระวาจาจากกิจการอัครสาวกวันนี้เป็นคำตอบที่ดีมากครับ... เสียงของกามาลิเอลเป็นคำตอบที่ดีสุดยอดครับ...
o ถ้าเป็นของปลอมเดี๋ยวมันก็จบไปเอง....
o แต่ถ้าเป็นของแท้ เป็นความดี เป็นความจริงจะยั่งยืนและอยู่ตลอดไป...

• พี่น้องที่รักครับ.. กระแสโลกมีหลายอย่างที่หลอกลวง มีหลายอย่างที่เป็นความเท็จ แต่เป็นเท็จที่ดูจริงและน่าสนใจ เทคโนโลยีมากมายที่ดูทันสมัย สุดยอด... เรามีกี่สุดยอดมาแล้วครับ... คอมพิวเตอร์ โทรศัพท์ ไอโน่น ไอนี่ แม้แต่คน รัฐบาล การเมือง นักการเมือง เราก็มีความหวังใหม่ๆจนสิ้นหวังไปตามๆกันแล้ว....

• มีพลังโน่นพลังนี่ที่มีโผลขึ้นมา ก็ไม่เห็นยั่งยืน ล้ม พัง ยุบ ไปก็หลายรอบ แล้วก็ตั้งขึ้นมาใหม่เจ้าเดิม หน้าเดิม... แล้วก็ขายฝันใหม่จนฝันสลายไปตามๆกันเป็นระยะๆอยู่เสมอ... ไม่เห็นมีการเปลี่ยนแปลงที่ลงมาถึงการพัฒนาคนได้อย่างแท้จริง พ่อมีแต่เห็นสังคม การเมือง คุณภาพชีวิต ความรู้ การศึกษา วุฒิภาวะกลับต่ำลงเรื่อยๆ แย่นะครับ... อะไรที่ไม่ดีจริง ไม่ได้มาจากพระเจ้า มันก็ตายไปเอง แต่รอให้ตาย คนรอบข้างก็ตายหรือป่วยกันหมดไปเรื่อยเหมือนกัน

พี่น้องที่รักครับ... เราต้องประกาศหนทางใหม่ หนทางแห่งความรักของพระเจ้าครับ.. เราต้องไม่กลัวกระแสโลกครับ เพราะมันจะตายไปเอง แต่เราต้องไม่ปล่อยให้คนของเราตายไปกับความหลงใหลได้ปลื้มกับมันเลยนะครับ กระแสโลก ที่สำคัญที่สุด “ต้องเชื่อและมั่นใจ”
ครับว่า หนทางของพระเยซูเจ้าคือความจริงไม่มีตายจากไปได้เลย ความจริง ของจริง ไม่กลัวความเท็จ... ขอให้เราอย่ากลัวนะครับ

• อะไรที่ไม่จริง
• ไม่ใช่ของจริง
• ไม่ใช่ความจริง
• ย้ำว่า “ไม่ต้องกลัว...”

พระเยซูคือความจริง คือความรัก เร้าต้องกล้าประกาศอย่างมั่นใจที่สุดเลยครับ... ไม่ต้องกลัวอะไรทั้งสิ้น ไม่มีใครขวางกันความจริงของพระองค์ได้เลย... ให้เราประกาศความรัก ความดี ซึ่งเป็นความจริงของพระองค์ในชีวิตจริงของเรานะครับ อย่าไปเหนื่อยวิ่งเต้นไล่ตาม “ความเท็จที่สนุกปาก” แต่ติดตาม “พระวาจาทรงชีวิต และความจริงที่พระเจ้าสอนเถอะนะครับ” ... พระเจ้าอวยพรทุกท่านครับ...

 

เช้าวันใหม่ใส่ใจพระวาจา

Lectio Divina-Daily 2022

เช้าวันเสาร์เราคิดถึงพระวาจา

Video อบรมพระคัมภีร์

ความรู้พื้นฐานพระคัมภีร์และหนังสือปฐมกาล

หนังสืออพยพและเลวีนิติ

หนังสือกันดารวิถีและเฉลยธรรมบัญญัติ

หนังสือโยชูวา ผู้วินิจฉัยและนางรูธ

หนังสือซามูแอล ฉบับที่ 1 และ ฉบับที่ 2

หนังสือพงศ์กษัตริย์ ฉบับที่ 1 และ ฉบับที่ 2

หนังสือพงศาวดาร เอสราและเนหะมีย์

หนังสือโทบิต ยูดิธ เอสเธอร์และมัคคาบี 1 และ 2

ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับประกาศกและประกาศกอาโมส

หนังสือประกาศกโฮเชยาและมีคาห์

หนังสือประกาศกอิสยาห์

หนังสือประกาศกโยนาห์และประกาศกเศฟันยาห์

หนังสือประกาศกนาฮูมและฮาบากุก

หนังสือประกาศกเยเรมีห์-เพลงคร่ำครวญ-บารุค

หนังสือประกาศกเอเสเคียลและดาเนียล

บทเทศน์บนภูเขา มธ. 5-7

พระวรสารนักบุญมัทธิว 10,13,18

พระวรสารนักบุญมาระโก

หนังสือกิจการอัครสาวก