“จะไม่มีก้อนหินเหลือซ้อนกันอยู่เลย”
67. คำปราศรัยเรื่องอันตวิทยา บทนำ (มก 13:1-4)
       13 ¹ขณะที่พระเยซูเจ้าเสด็จออกจากพระวิหาร ศิษย์คนหนึ่งทูลพระองค์ว่า “ดูซิ พระอาจารย์ ก้อนหินและอาคารเหล่านี้ช่างใหญ่โตจริงๆ” ²พระเยซูเจ้าตรัสกับเขาว่า “ท่านเห็นอาคารใหญ่เหล่านี้ไหม จะไม่มีก้อนหินเหลือซ้อนกันอยู่เลย ทุกสิ่งจะถูกทำลาย”
³เมื่อพระองค์ประทับบนภูเขามะกอกเทศ ตรงข้ามกับพระวิหาร เปโตร ยากอบ ยอห์น และอันดรูว์ทูลถามพระองค์เป็นการส่วนตัวว่า ⁴“โปรดบอกเราเถิดว่า เหตุการณ์เหล่านี้จะเกิดขึ้นเมื่อใด และจะมีเครื่องหมายใดบอกว่าเหตุการณ์ทั้งหมดเหล่านี้กำลังจะเกิดขึ้น”

อธิบายความหมาย
       เนื้อหาทั้งหมดในบทที่ 13 นี้ ประกอบไปด้วยคำปราศรัยของพระเยซูเจ้าที่ทรงตอบคำถามแก่บรรดาศิษย์บนภูเขามะกอกเทศ ประเด็นสำคัญในคำปราศรัยคือเรื่อง “วาระสุดท้าย” (ข้อ 7 และ 13) ดังนั้น คำปราศรัยนี้จึงได้ชื่อว่า “คำปราศรัยเรื่องอันตวิทยา” นักวิชาการหลายคนเห็นว่าในที่นี้ มก ใช้สำนวนภาษาสัญลักษณ์และความคิดของวรรณกรรมแบบวิวรณ์ที่คัดมาจากหนังสือดาเนียล (ข้อ 7-8, 14-20, 24-27) โดยเพิ่มพระวาจาของพระเยซูเจ้าลงไปด้วย (ข้อ 5-6, 9-13, 21-23, 28-37) ทั้งพระวาจาของพระเยซูเจ้าและข้อความจากหนังสือดาเนียลไม่กล่าวโดยตรงถึงการสิ้นพิภพเลย เพียงแต่ทำนายถึงวิกฤตการณ์ที่กำลังจะมาถึงในสมัยของพระเมสสิยาห์ และกล่าวถึงการปลดปล่อยประชากรที่ทรงเลือกสรรตามที่รอคอยกันอยู่ เหตุการณ์เหล่านี้ได้เกิดขึ้นแล้วเมื่อพระคริสตเจ้าทรงกลับคืนพระชนมชีพ เสด็จมาในพระศาสนจักรและเมื่อกรุงเยรูซาเล็มถูกทำลาย

        แม้นักวิชาการหลายคนได้พยายามเขียนหนังสือเพื่ออธิบายภาษาสัญลักษณ์นี้ อย่างไรก็ตาม ผู้อ่านตั้งแต่สมัยโบราณจนถึงทุกวันนี้ก็ยังไม่ค่อยเข้าใจความหมาย คำพยากรณ์เรื่องพระวิหารจะถูกทำลายเป็นบทนำของคำปราศรัยนี้ (ข้อ 1-4) แล้วพระเยซูเจ้าจะตรัสถึงเครื่องหมาย (ข้อ 5-23) การเสด็จของบุตรแห่งมนุษย์ (ข้อ 24 -27) เวลาที่พระองค์จะเสด็จ (ข้อ 28-32) และการตื่นเฝ้าระวัง (ข้อ 33-37)

- ขณะที่พระเยซูเจ้าเสด็จออกจากพระวิหาร พระเยซูเจ้าเสด็จออกจากพระวิหารเป็นครั้งสุดท้าย และจะไม่เสด็จเข้าไปอีก ก่อนหน้านี้ นักบุญมาระโกเคยเล่าว่า พระเยซูเจ้าเสด็จเข้าในพระวิหาร 2 ครั้ง (11:11, 15) ในวันที่สามพระองค์ยังทรงพระดำเนินอยู่ในพระวิหาร (11:27) ทรงสั่งสอนอยู่ในพระวิหาร (12:35) แต่เราพบสำนวน “เสด็จออกจากพระวิหาร” เพียงครั้งเดียว ประโยคนี้จึงชวนผู้อ่านให้มองว่า นักบุญมาระโกต้องการเสนอความคิดที่ว่า พระเยซูเจ้าไม่เพียงเสด็จออกจากสถานที่นี้เท่านั้น แต่ยังทรงละทิ้งพระวิหารตลอดไปอีกด้วย

- ศิษย์คนหนึ่งทูลพระองค์ว่า “ดูซิ พระอาจารย์ ก้อนหินและอาคารเหล่านี้ช่างใหญ่โตจริงๆ” ในขณะนั้น ราวปี ค.ศ.30 แม้ช่างก่อสร้างได้บูรณะซ่อมแซมส่วนสำคัญของพระวิหารแล้ว ซึ่งกษัตริย์เฮโรดมหาราชทรงเริ่มบูรณะตั้งแต่ปี 19 ก่อนคริสตศักราช (เทียบ ยน 2:20) ก็ยังกำลังทำงานต่อไปจนกว่าจะเสร็จสมบูรณ์ในปี ค.ศ. 60 ฟลาวีอุส โยเซฟุส (Flavius Josephus) นักประวัติศาสตร์ชาวยิวบันทึกว่า ชาวยิวทุกคนภูมิใจในความงดงามของตึกต่าง ๆ ของพระวิหาร

- พระเยซูเจ้าตรัสกับเขาว่า “ท่านเห็นอาคารใหญ่เหล่านี้ไหม จะไม่มีก้อนหินเหลือซ้อนกันอยู่เลย ทุกสิ่งจะถูกทำลาย” พระวาจานี้ไม่เป็นคำพยากรณ์ที่นักบุญมาระโกเขียนหลังจากเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นแล้ว แต่เป็นความคิดที่พระเยซูเจ้าทรงได้รับมาจากประกาศกบางคน ผู้เคยประกาศล่วงหน้าถึงการทำลายพระวิหารหลังแรกที่กษัตริย์ซาโลมอนทรงสร้างและชาวบาบิโลนทำลายในปี 587 ก่อนคริสตกาล (มคา 3:12; ยรม 7: 1-15; อสค 8-11) ในอดีต การประกาศดังกล่าวสร้างความโกรธเคืองให้แก่ประชาชน ซึ่งจับกุมประกาศกเยเรมีห์ให้ถูกพิพากษาดำเนินคดีฉันใด (เทียบ ยรม 26:1-19) บัดนี้ พระเยซูเจ้าทรงประกาศว่าพระวิหารจะถูกทำลาย ยิ่งทำให้ประชาชนโกรธเคืองพระองค์ ตัดสินลงโทษและเยาะเย้ยพระองค์ฉันนั้น (เทียบ มธ 26:61; 27:40; มก 14:58; 15:29; กจ 6:14) ในปี ค.ศ. 70 กองทัพโรมันลอบวางเพลิงเผาพระวิหารพร้อมกับกรุงเยรูซาเล็ม และต่อมาไม่นานจักรพรรดิทิตัสทรงสั่งทหารทำลายพระวิหารให้ราบเป็นหน้ากลอง

- เมื่อพระองค์ประทับบนภูเขามะกอกเทศ ตรงข้ามกับพระวิหาร พระเยซูเจ้าพร้อมกับบรรดาศิษย์เสด็จข้ามห้วยขิดโรนเช่นเดียวกับวันอื่น ๆ แล้วเสด็จขึ้นภูเขามะกอกเทศเพื่อเดินทางไปยังหมู่บ้านเบธานี (เทียบ 11:11-12) ในบริเวณกรุงเยรูซาเล็มไม่มีสถานที่อื่นใดเพื่อมองไปยังพระวิหารดีกว่านี้อีกแล้ว

- เปโตร ยากอบ ยอห์น และอันดรูว์ทูลถามพระองค์เป็นการส่วนตัวว่า ผู้ที่ถามพระเยซูเจ้า นอกจากอัครสาวก 3 คนที่พระเยซูเจ้าทรงเลือกสรรเป็นพิเศษให้เป็นพยานถึงพระองค์แล้ว (เทียบ 5:35-43; 9:2-13; 14:32-42) ก็มีอันดรูว์อยู่ด้วย (เทียบ 1:16-20) พระเยซูเจ้าทรงสนทนาเป็นการส่วนตัวกับอัครสาวก 4 คนนี้เท่านั้น

- “โปรดบอกเราเถิดว่า เหตุการณ์เหล่านี้จะเกิดขึ้นเมื่อใด และจะมีเครื่องหมายใดบอกว่าเหตุการณ์ทั้งหมดเหล่านี้กำลังจะเกิดขึ้น” คำถามนี้แยกเป็น 2 ส่วน ซึ่งดูเหมือนว่ามีการอ้างถึงการทำลายพระวิหารเท่านั้น ดังที่พระเยซูเจ้าเพิ่งตรัสไว้ โดยแท้จริงแล้ว นักบุญมาระโกคงคิดว่า คำถามส่วนแรกเกี่ยวข้องกับการทำลายพระวิหาร และคำถามส่วนที่ 2 เกี่ยวข้องกับเครื่องหมายที่บอกล่วงหน้าถึงเหตุการณ์สิ้นพิภพตามที่ต้นฉบับภาษากรีกเสนอแนะ เพราะถ้าแปลตามตัวอักษรได้ว่า “จะมีเครื่องหมายใดบอกว่าเหตุการณ์ทั้งหมดเหล่านี้กำลังจะสิ้นสุดลง”